حسد به آل ابراهیم (قرآن)حسد به معنای آرزو کردن زوال نعمت از کسی است که استحقاق آن را دارد. از آیات قرآن استفاده می‌شود یهودیان به آل ابراهیم علیه‌السّلام حسادت می‌کردند. ۱ - بهره مندی آل ابراهیم از کتابآل ابراهیم علیهم السّلام، از کتاب، حکمت و سلطنت عظیم، به رغم حسادت حسودان بهره مند بودند. ام یحسدون الناس علی ما ءاتـهم الله من فضله فقد ءاتینا ءال ابرهیم الکتـب والحکمة وءاتینـهم ملکـا عظیمـا. «یا اینکه نسبت به مردم (پیامبر و خاندانش)، و بر آنچه خدا از فضلش به آنان بخشیده، حسد می ورزند؟ ما به آل ابراهیم، (که یهود از خاندان او هستند نیز،) کتاب و حکمت دادیم و حکومت عظیمی در اختیار آنها (پیامبران بنی اسرائیل) قرار دادیم.» (برخی احتمال داده‌اند که معنای آیه یاد شده چنین باشد: یهودیان حسود از حسد خود (به پیامبر صلی الله علیه وآله)، سودی نمی‌برند، زیرا ما به آل ابراهیم با وجود حسودانی مانند نمرود و فرعون (چنین) عطایایی داده‌ایم.) ۱.۱ - محسود یهودیان"فقد آتینا آل ابراهیم الکتاب و الحکمة" خدای تعالی در این جمله اهل کتاب را در حسد ورزیدنشان مایوس نموده، امیدشان به این که نعمت از دست آل ابراهیم علیهم السّلام، برود را قطع می کند، و می فرماید این فضل خدا از آنان قطع شدنی نیست، و اینها که نمی توانند ببینند کور شوند، و از غیظ بمیرند، که حسد سودی به حالشان ندارد. از این بیان روشن می شود که مراد از آل ابراهیم یا رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و اهل بیت او علیه‌السّلام است، که همه از نواده های جناب اسماعیل (علیه السلامند)، و یا مطلق آل ابراهیم است، چه اولاد اسماعیل و چه نواده های اسحاق (علیهما السلام) است، که در هر حال شامل رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می شود که محسود حقیقی یهودیان است. ۲ - جهاد آل ابراهیم با منافقانخداوند، برای جهاد با منافقان حسود و بدخواه فرمان داده است. فما لکم فی المنـفقین فئتین... • ودوا لو تکفرون کما کفروا فتکونون سواء... فان تولوا فخذوهم واقتلوهم حیث وجدتموهم ولا تتخذوا منهم ولیـا ولا نصیرا. «چرا درباره منافقین دو دسته شده اید؟! (بعضی جنگ با آنها را ممنوع، و بعضی مجاز می دانید.) در حالی که خداوند بخاطر اعمالشان، (افکار) آنها را کاملا وارونه کرده است! آیا شما می خواهید کسانی را که خداوند (بر اثر اعمال زشتشان) گمراه کرده، هدایت کنید؟! در حالی که هر کس را خداوند گمراه کند، راهی برای او نخواهی یافت. • آنان آرزو می کنند که شما هم مانند ایشان کافر شوید، و مساوی یکدیگر باشید. بنا بر این، از آنها دوستانی انتخاب نکنید، مگر اینکه (توبه کنند، و) در راه خدا هجرت نمایند. هر گاه از این کار سر باز زنند، (و به اقدام بر ضد شما ادامه دهند،) هر جا آنها را یافتید، اسیر کنید! و (در صورت احساس خطر) به قتل برسانید! و از میان آنها، دوست و یار و یاوری اختیار نکنید.» ۲.۱ - نهی از دوستی منافقان"ودوا لو تکفرون کما کفروا فتکونون سواء... " این آیه شریفه به منزله بیان است برای جمله: "و الله ارکسهم بما کسبوا ا تریدون ان تهدوا من اضل الله" و معنای آن این است که چگونه می خواهید آنان را که خدای تعالی گمراهشان کرده، هدایت کنید؟ و حال آنکه علاوه بر اینکه خدا گمراهشان کرده و شما نمی توانید آنان را هدایت کنید، آنها می خواهند شما را به طرف خود بکشند، دوست دارند شما و ایشان در کفر مساوی باشید سپس مسلمانان را نهی می‌کند از اینکه با کفار دوستی کنند، مگر آنکه آن کفار دست از کفر برداشته به سوی اسلام هجرت کنند، پس اگر از این کار روی گرداندند دیگر وظیفه ای جز این ندارید که آنان را هر جا یافتید دستگیر نموده و به قتل برسانید، و دیگر از ولایت و نصرت آنها اجتناب کنند و اینکه فرمود: "و اگر روی گرداندند... " دلالت دارد بر اینکه مؤمنین موظف شده بودند دوستان مشرک خود را وادار به مهاجرت نمایند، اگر اجابت کردند به دوستی خود با آنان ادامه دهند، و اگر اجابت نکردند به قتلشان برسانند. ۲.۲ - غارتگران عقائددر تعقیب آیه قبل درباره منافقانی که بعضی از مسلمانان ساده دل به حمایت از آنها برخاسته و از آنها شفاعت می کردند و قرآن بیگانگی آنها را از اسلام بیان داشت در این آیه می فرماید: تاریکی درون آنها بقدری است که نه تنها خودشان کافرند بلکه دوست می دارند که شما هم همانند آنان کافر شوید و مساوی یکدیگر گردید. بنا بر این آنها از کافران عادی نیز بدترند، زیرا کفار معمولی دزد و غارتگر عقائد دیگران نیستند، اما اینها هستند، فعالیتهای پی گیری برای تخریب عقاید دیگران دارند. اکنون که آنها چنین هستند هرگز نباید شما مسلمانان دوستانی از میان آنها انتخاب کنید. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۰، ص۵۶۰، برگرفته از مقاله «حسد به آل ابراهیم». |